
نفت، تمام!
نفت، تمام!
انرژی، و زندگی: دو لازم و ملزوماند. اگر زندگی بخواهد تداوم داشته باشد، انرژی لازم دارد. نمیتوان بدون انرژی زندگی کرد و اصلاً تصور حیات بدون انرژی غیرممکن است. اما آیا باید برای تأمین انرژی در آینده نگران بود؟
همه خوب میدانیم که بیش از ۹۰درصد انرژی مورد استفاده در زندگی امروزه از سوختهای فسیلی حاصل میشود. با نگاهی به میزان ذخایر نفت خام و روند تولید آن (شکل ۱)، دیده میشود که سوخت فسیلی که ماده اولیه آن نفت است در حال اتمام است! موضوعی که آینده بشر را گنگ کرده است.
الف) |
ب) |
شکل۱- الف) ذخیره سالانه اثبات شده نفت خام در پنج کشور خاورمیانه و ب) میزان ذخایر نفت جهانی در مقایسه با نسبت ذخیره به تولید. (Richard G. Miller and Steven R. Sorrell, 2014)
واضح است که مسأله انرژی، هر چند که توسط برخی دولت مردان کشورهای جهان سوم مورد بی مهری قرار بگیرد، مسألهای استراتژیک است.
متأسفانه گسترش اقتصاد بر پایه لقمه راحت نفت، نشان از تن پرستی و کم خردی این جوامع داشته و تأثیری جز تنبلی و عقب گرد در آیندهای نزدیک برای آنها نخواهد داشت.
مسئلهی دیگری که در سایه مسأله اتمام نفت کمتر به آن توجه شده است، تخریب محیط زیست در اثر استفاده بی اندازه از این منبع انرژی است. محیط اطراف زندگی ما نعمتی الهی است که بشر با بی توجهی به آن با دست خود، از آن محروم خواهد شد.
شواهد موجود در زمینه تخریب لایهی محافظ ازن اطراف زمین و هوای قابل تنفس در سطح آن که در اثر آزادسازی گازهای آلایندهای همچون دی و مونو اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و گوگرد و … به وجود آمدهاند، موضوعی نیست که بتوان به سادگی آن را انکار کرد. با این توصیفات آیا بازهم میتوان چشمان خود را بست و ابلهانه در سراشیبی حرکت کرد که انتهای آن چاه است؟!
چه میتوان کرد؟ آیا نگران آینده بودن کافی است؟ متأسفانه از زمانی که باید برای این موضوع تدبیری اندیشیده میشد مدتها گذشته است. و چه بدتر اینکه هیچ همدلی در جهان برای این موضوع وجود ندارد.
تا زمانی که دول به ظاهر توسعه یافته غربی جهت رها شدن از شر آلودگیهای برخی صنایع خود، مثل کبک سر در برف فرو برده و با انتقال این صنایع به کشورهای دیگر مناطق زمین، به خصوص کشورهای جهان سوم، به زعم خود زرنگی کرده و محیط زیست کشور خود را نجات دادهاند، نمیتوان برای اجماع جهانی جهت کاهش استفاده از سوختهای فسیلی امید داشت!
محیط زیست مسئلهای نیست که مرز و جغرافیای سیاسی بشناسد و اگر از بین رود، دود آن دامان تمام ملتها را خواهد گرفت.
شاید نتوان تمام مصیبتهایی که نوادگان ما در اثر سهلانگاری ما تجربه میکنند را تصور کرد اما هر انسان سالمی که به خدا و دنیای باقی ایمان دارد میداند که ذکر همین چند مورد محدود کافی است تا به انتظار خود از دولتمردان دنیا خاتمه دهد. وقت در حال گذر است. باید کاری کرد.
خداوند بزرگ که خالق تنهای این عالم وجود است، خود تنها کسی است که راه را به ما نشان میدهد. اوست که عالم به تمام اجزای دنیاست و جامع دلیل است.
خداوند تقدیر میکند و آنچه تقدیر کرده به امرش اجرا میشود. زمانی طلای سیاه را به بشر شناساند تا پیشرفت کند و همین طور شد.
اینکه چه قدر انسان با این نعمت به یاد خدا افتاد، نشان از ظرفیت اوست، اما مسأله لطف بی حد اوست که همواره شامل حال انسان شده است. اگر نفت نعمت الهی است، آب هم هست؛ خورشید و باد هم هستند! محدودیت انسان است که تنها نفت را میبیند.
منابعی لایزالی که از طبیعت برخاستهاند اما برخلاف نفت نابودکننده محیط زیست اطرافمان نیستند. چه بسیار منابعی که در اینجا نام برده نشد و چه بسیار منابعی که بشر نشناخته! و چقدر ما محدودیم…
در این مجال نویسنده حقیر، به عنوان فردی با اندک تجربهای در حوزه سلولهای خورشیدی، تنها به یکی از این منابع میپردازد: خورشید. ستارهای جوشان و سرشار از انرژی که سخاوتمندانه مقدار زیادی انرژی، حتی خیلی بیشتر از نیاز بشر، به زمین کوچک ما میفرستد. زمین آن آنقدر نسبت به خورشید کوچک است که گویی ما را نمیبیند!
اما انرژیاش به ما میرسد. میلیونها سال است که به ما میرسد. اما کمتر از ۶۰ سال است که یاد گرفتهایم آن را تبدیل به صورت بهتری از انرژی یعنی انرژی الکتریکی بکنیم. این تنها یک نوع استفاده از انرژی خورشید است.
برای ما، که میخواهیم نگرانی خود را نسبت به آینده بشر به مرحله عمل برسانیم، بحث در مورد مقدمات و جزئیات انرژی خورشیدی و نحوه تبدیل آن به انرژی الکتریکی نیازمند برنامهریزی و گامبندی است.
با مرور منابع مطالعاتی در این زمینه و مشورت با برخی متخصصان این فن در کشور مسیر زیر به عنوان یه مسیر پیشنهادی جهت حرکت به سمت یکی از روشهای استفاده از یک نوع منبع انرژی، یعنی تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی از طریق سلولهای خورشیدی، ارائه میشود.
۱- تبلیغ و تبیین اهمیت و دلیل حرکت به سمت سلولهای خورشیدی
۲- محاسبات اولیه اقتصادی
۳- یافتن سرمایهگذار
۴- مرور تحقیقات انجام شده و پژوهش در زمینه یکی از موارد موجود
۵- انتخاب یک روش جهت ساخت سلول خورشیدی
۵-۱- میتوان از سلولهای خورشیدی که در حال حاضر به شکل صنعتی تولید میشوند استفاده کرد.
۵-۲- میتوان از پنلهای خورشیدی آماده در بازار استفاده کرد.
۶- طراحی و یافتن محلهای مناسب جهت اجرای نیروگاههای خورشیدی
۷- انجام محاسبات اقتصادی و با درنظر گرفتن مزایای احتمالی دولتی
۸- اجرا