میدان‌های گازی ایران
میدان‌های گازی ایران
به ذخایر گاز طبیعی موجود در مخازن هیدروکربوری ایران اشاره دارد، که میزان ذخیره درجای گاز طبیعی این کشور بالغ بر ۱۲۰۰ تریلیون فوت مکعب (۳۳ تریلیون متر مکعب) برآورد می‌شود. ایران از لحاظ دارا بودن ذخایر گازی، پس از روسیه در رتبه دوم جهان قرار دارد و در حدود ۱۶٪ از کل ذخایر گازی جهان را در مخازن خود جای داده است.
ذخایر گازی مستقر مخازن هیدروکربوری ایران، از سه بخش تشکیل شده است، دسته اول میدان‌های گازی، دسته دوم ذخایر گاز طبیعی موجود در کلاهک‌های گازی میادین نفتی و دسته سوم گازهای همراه نفت در میادین نفتی می‌باشند. کلیه میادین گازی ایران، مانند کلیه میادین نفتی، متعلق به شرکت ملی نفت ایراناست و این شرکت از طریق شرکت‌های تابعه خود وظیفه استخراج گاز را برعهده دارد، که پس از تولید، در اختیار شرکت ملی گاز ایران جهت توزیع، قرار می‌گیرد.
تاریخچه پیدایش گاز در ایران را می‌توان هم‌زمان با کشف میدان نفتی مسجد سلیمان دانست
هم‌اکنون ظرفیت تولید گاز طبیعی شرکت ملی نفت ایران بطور متوسط ۸۳۰ میلیون متر مکعب در روز می‌باشد، که ۷۰ میلیون متر مکعب در روز به نیروگاه‌ها و صنایع داخلی، ۱۳۰ میلیون متر مکعب در روز جهت تزریق به مخازن نفتی، ۳۰ میلیون متر مکعب در روز جهت صادرات به کشورهای همسایه و باقیمانده آن به مصارف خانگی اختصاص دارد.
تا سال ۲۰۰۷ هنوز بالغ بر ۶۲ درصد میادین گازی ایران به صورت بکر و دست نخورده باقیمانده بودند.صادرات گاز ایران از دو طریق ارسال با خط لوله یا به صورت ال‌ان‌جی می‌باشد. بنابر اظهارات کارشناسان شرکت ملی نفت ایران، مخازن گازی ایران تا سال ۱۶۰۰ می‌توانند قابل بهره‌برداری باشند.
بزرگترین میدان گازی ایران
بزرگترین میدان گازی کشور در کمان قطر، میدان گازی پارس جنوبی است که همراه با بخش قطری (گنبد شمالی) ذخیره درجای در حدود ۵۰۷ تریلیون فوت مکعب دارد. حدود یک سوم کل ذخایر گازی ایران در این میدان فوق عظیم تجمع یافته‌است. در حدود ۱۹% از کل ذخایر گازی غیر همراه جهان به تنهایی در کمان قطر و میادین فوق عظیم گنبد شمالی-پارس جنوبی (در گروه دهرم) ذخیره شده‌است.
موقعیت مکانی
بنابر آمار انتهایی سال ۲۰۰۸ میزان ذخایر گازی ایران برابر ۲۹٫۶۱ تریلیون مترمکعب برآورد شده‌است که ۸٫۹۹ تریلیون مترمکعب این مقدار در خشکی و ۲۰٫۶۲ تریلیون مترمکعب آن‌ها در دریا قرار دارد.در حوضه‌های زاگرس و خلیج فارس، توالی‌های متخلخل کربناته کرتاسه و ترشیاری ذخایر مهم نفتی را تشکیل می دهند در صورتی‌که کربناتهای پرمو- تریاس به خصوص سازندهای دالان و کنگان، مهمترین مخازن گازی/ میعانات گازی را تشکیل می دهند..تعداد ۳۸ عدد از مخازن گازی در سازندهای دالان و کنگان در این حوضه‌ها کشف شده‌است.
صادرات
اولین مشتری صادرات گاز ایران را می‌توان کشور ترکمنستان دانست که خرید گاز از ایران را از سال ۱۹۹۷ آغاز کرد. دومین مقصد صادرات گاز ایران کشور ترکیه بوده که طرح احداث خط لوله گاز بین دو کشور در سال ۲۰۰۲ به پایان رسید و صادرات گاز به این کشور آغاز شد. ارمنستان سومین واردکننده گاز از ایران است که از سال ۲۰۰۹ دست به این اقدام زده است.پاکستان و هند دو مشتری احتمالی گاز ایران خواهند بود.