تاریخچه ممیزی انرژی در دنیا

بهینه‌سازی و توجه به مدیریت انرژی از دهه ۷۰ و همراه با بحران نفت مورد توجه قرار گرفت. پیشرفت غرب در این زمینه به­گونه­ای بود که از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۰ توانستند فقط یک درصد از مصرف انرژی را کاهش دهند. از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۵ این کاهش به ۱۵ تا ۲۰ درصد رسید. در سالهای اول مشکلات بررسی شد و قوانین مورد نیاز وضع‌ گردید.

از جمله این قوانین می‌توان به قوانین مالیاتی اشاره کرد. درحال حاضر غرب به جایی رسیده است که برای صرفه‌جویی در انرژی نیاز به هزینه‌های بسیار بالایی دارد، یعنی تکنولوژی مورد استفاده توسط کشورهای پیشرفته در حال حاضر حداکثر بازدهی را دارد.

بنابراین اگر بخواهند تکنولوژی بهتری را استفاده کنند باید سرمایه‌گذاری زیادی انجام دهند. قوانین سازمان­های بین­المللی نیز آنها را مجبور به کاهش مصرف و در نتیجه کاهش آلاینده­ها کرده است.

به همین علت کشورهای پیشرفته به فکر افتاده‌اند که طرحهای بهینه‌سازی را در کشورهای در حال توسعه انجام دهند و نیز تکنولوژیهای پر­مصرف را به این کشورها منتقل کنند. از طرف دیگر چون مسئله محیط زیست هم مطرح می‌باشد و یک بحث جهانی است، بنابراین کاهش مصرف در کشورهای در حال توسعه به نفع کشورهای پیشرفته نیز خواهد بود. به هین منظور ژاپن در سال آینده ۲،۱ میلیون دلار در ایران برای بهینه‌سازی مصرف انرژی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

شاخص مصرف انرژی

 برای هر صنعت خاص، پارامتری تحت عنوان شاخص مصرف انرژی ( Speciefic Energy Consumption )  یا SEC تعریف و محاسبه می­گردد. شاخص مصرف انرژی نشان­دهنده مقدار انرژی مصرفی به ازای واحد محصول تولیدی است.

بعنوان مثال انرژی مصرفی برای تولید یک تن فولاد یا آلومینیم یا یک متر پارچه، نشان­دهنده شاخص مصرف انرژی هر کدام از این تولیدات می­باشد. شاخص یاد شده هم برای داخل کشور و هم کشورهای صنعتی محاسبه می­گردد. بعضی از این شاخصها به عنوان یک شاخص بین‌المللی شناخته شده است.

به­عنوان مثال در دنیا حدود ۹۰ کیلووات ساعت الکتریسیته به ازای تولید یک تن سیمان مصرف می‌شود. در اوایل سال ۷۵ این مصرف در ایران حدود ۱۴۰ کیلووات ساعت به ازای یک تن سیمان تولیدی بود که درحال حاضر به ۱۱۷ کیلووات ساعت رسیده است.

بنابراین اولین قدم در آوردن “شاخص مصرف انرژی”  در داخل و مقایسه آن با کشورهای صنعتی بود.

درمرحله بعد در هر یک از صنایعی که مد نظر بود، میانگین ( Average ) شاخص مصرف انرژی را بر اساس تولید انجام گرفته محاسبه کردیم. مثلاً در ۴۰ کارخانه که یک محصول تولید می‌کنند بررسی انجام شد و میانگین مصرف انرژی تعیین گردید.

در بین این کارخانجات تعدادی بالای این میانگین هستند و تعدادی زیر میانگین قرار دارند. در مورد آنهایی که بالای میانگین هستند، پیشنهاد داده شد تا خود را به این میانگین برسانند و در مرحله بعد سعی شد به طور مدام این میانگین تا حد رسیدن به میانگین جهانی کاهش داده شود.